Kültür Mantarı
Çok zengin bir protein kaynağı olan mantar, zehirli türleri olduğu için, bilinçsizce toplanıp yenirse tehlike yaratmaktadır. Kontrollü olarak üretilen kültür mantarları ise, hem protein açısından zengin, hem de kesinlikle zehirli olmadığı için, bolca tükettiğimiz besin kaynakları arasındadır.
Kültür Mantarı Üretimi
Mantarlar gübre ile büyür ve bu gübreyi hazırlamak bilgi gerektirir. At gübresi ve samanla karıştırılan ihtivanın, doğru nemde ve sıcaklıkta olması gerekir. Karışıma %2 oranında nitrojen ve alçı taşı eklenir. Bu gübrenin yapısını geliştiren bir çeşit mineraldir. Birkaç işlemden daha geçirildikten sonra, artık mantar yetiştirmek için uygun bir zemin elde edilmiştir.
Mantar miselyum ile aşılanmış, buğday tohumları, hazırlanmış bu özel gübre karışımından olan, zemine ekilir. Ekilen bu aşılı buğday tohumları, mantar kökü gibi davranan bir bitki haline gelir. Yaklaşık iki hafta sonra mantarlar büyümeye başlar. Hızlı büyüyen kültür mantarları, her 24 saatte bir büyüklüklerinin iki katına çıkarlar.
Yeşil bitkilerin fotosentez için gün ışığına ihtiyaçları vardır. Fakat kültür mantarlarının buna ihtiyacı yoktur. İhtiyaç duydukları havadır, çünkü havayı alıp karbondioksit verirler. Sadece üç gün sonra kültür mantarları büyümüş ve hasat için hazır bir hale gelmiştir.
Türkiye’de Kültür Mantarı Üretimi
Ülkemizde ilk kültür mantarı 1960’lı yıllarda Korkuteli’de üretilmiştir. Daha sonraları, ailelerin kendi hazırladıkları ortamlarda, üretmeye başlamaları ile yaygınlaşmıştır. Ülkemizde kültür mantarı üretimi, üreticilerin yaklaşık %33’ü için geçim kaynağı olmuştur, geri kalan üreticiler için ise ek gelir kaynağı durumundadır. Bölgede 700’den fazla kültür mantarı üreticisi bulunmaktadır. Ancak bu sektörde en büyük eksiğimiz, modern üretimin çok az olmasıdır.
Son gelişmelerden en ümit verici olanı, Korkuteli Meslek Yüksek Okulu’nda, mantarcılık bölümünün açılmış olmasıdır. Bu adımın, kültür mantarı üreticiliğinde, olumlu etkileri olacağı düşünülmektedir.
Dünyada Kültür Mantarı Üretimi
Dünyada kültür mantarı üreten yerler içinde Amerika başta olmak üzere, Güney Afrika ve Asya’da bazı bölgeler, Fransa ve İngiltere vardır. Yıllık toplam üretim 3,5milyon ton civarındadır. Bu miktarın %33’ü Amerika’da, %30’u da Asya ülkelerinde üretilmektedir.
Tarifler
Mantar Hakkında Faydalı Bilgiler
- Mantarların yaklaşık% 90'ı sudan oluşur.
- Mantarların kendi bağışıklık sistemleri vardır.
- Farklı mantar türleri, bakır ve potasyum gibi temel minerallerin yanı sıra iyi bir B vitamini ve D vitamini kaynağı olabilir.
- Yağ, karbonhidrat ve tuz içeriği oldukça düşüktür.
- Doğada oldukça zehirli olan birkaç mantar çeşidi vardır. Bunların bir kısmı yenilebilir türlere benzer, bu nedenle onları toplamak ve yemek riskli olabilir.
- Bilim insanları mantarların DNA’sından yola çıkarak doğada 5 milyondan fazla mantar türünün olduğunu tahmin ediyor.